Tradycje wielkanocne w Polsce

Polska to kraj katolicki i to nie budzi niczyich wątpliwości. Statystyki są nieścisłe i nie wszystkie źródła podają te same dane, ale w przybliżeniu można założyć, że jest wyznawców tej wiary około 90%.

Katolicy w Polsce

Liczba może się wahać z tego powodu, że do katolików zalicza się wszystkich, którzy przyjęli chrzest, a przecież w dorosłym życiu mogli oni wiarę zmienić lub od niej odejść. Pomimo to wiara katolicka dominuje zarówno w codziennym życiu Polaków, jak i w kalendarzu świąt. Ważne kościelne uroczystości oznaczają z reguły dni wolne od pracy, a przed wielkimi świętami kraj "ubiera" się w specyficzną świąteczną szatę. Wielkie katolickie święta mamy dwa: Boże Narodzenie i Wielkanoc. Choć różnie się je traktuje w sensie kościelnym Wielkanoc ma większe znaczenie i uznawana jest za najważniejsze święto Kościoła.

Wielki Tydzień

Wielkanoc obchodzi się na pamiątkę Zmartwychstania Pana Jezusa, a przygotowaniem do niej jest Wielki Post. Uroczystości zaczynają się już w pierwszym dniu po Ostatkach, kiedy to rozpoczyna się długi okres wstrzemięźliwości zakończony Wielkim Tygodniem. Każdy z dni Wielkiego Tygodnia jest związany z innym kościelnym wydarzeniem. Najważniejsza jest rozpoczynająca post Wielka Środa, zwana też popielcową, kiedy to w kościele posypuje się głowy popiołem na znak pokuty. Czas Wielkiego Postu kończy Wielka Sobota, kiedy to wierni udają się do kościoła ze święconką, a następnie przez dwa dni świętują Wniebowstąpienie Chrystusa.

Termin

Wielkanoc według kalendarza rozpoczyna się zawsze w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni,  stąd też jest świętem ruchomym, związanym nie z datą, ale z dniami tygodnia. Z tymi dniami wiąże się kilka stałych tradycji, które nie do końca są katolickie, a część z nich zaczerpnięta została w innych kulturach i przeniesiona na grunt naszego kościoła.

Święconka

Najważniejszą wielkanocną tradycją jest Święconka. W każdym katolickim domu przygotowuje się określone potrawy, które następnie w koszyczku zanosi się do kościoła. Poszczególne potrawy mają wymiar symboliczny i tak jajko symbolizuje życie, płodność i siłę, kiełbasa symbolizuje dobrobyt, sól to ochrona przed zepsuciem, chrzan symbolizuje Mękę Pańską a chleb i baranek to oznaki Chrystusa. Dawniej potrawy te wkładano do kosza i święcono w kościele, a następnie spożywano z nich wielkanocne śniadanie. Dziś koszyczki są symboliczne a zawarte w nich pokarmy służą do podzielenia się na początku posiłku.

Palma wielkanocna

Innym kultywowanym zwyczajem jest Palma Wielkanocna. Ten symbol przetrwał głównie we wsiach, a w niektórych regionach Polski urządza się nawet konkursy, w których biorą udział palmy gigantycznych rozmiarów. Liście palmowe towarzyszyły rodzinie świętej w Nazarecie a w warunkach polskich jest to rodzaj plecionki z kwiatów, ziół i traw. Palma ma wymiar magiczny, a dotykanie nią miało zapewnić urodę, siłę, odwagę i uchronić od biedy. Po poświęceniu w Palmową Niedzielę z reguły przechowywano ją przez rok w domu jako ochronę przez złymi mocami.

Pisanki

Najważniejszą i najstarszą wielkanocną tradycją jest oczywiście pisanka. Jajko to symbol nowego życia, a więc w kulturze chrześcijańskiej symbol płodności, zaczerpnięty jeszcze z czasów starych wierzeń słowiańskich. Dziś wytworzyła się cała sztuka zdobienia jaj, a poza rejonami, w których stosuje się tradycyjne metody barwienia cebulą, burakami i rysowania wzorów parafiną, tworzy się pisanki unikalne, z wykorzystaniem nietypowych ozdób, tkanin, pasmanterii, piórek i wielu innych elementów. Takie pisanki mają raczej charakter dekoracyjny i do jedzenia się nie nadają. Najstarsze pisanki mają nawet po 5 tysięcy lat.

Śmigus Dyngus

Kolejny wielkanocny zwyczaj to Śmigus Dyngus, czyli poniedziałkowe polewanie wodą. Woda była zawsze symbolem czystości, życia, więc za sukces uważano całkowite i doszczętne zmoczenie, zwłaszcza we wsiach, gdzie dziewczyny szukały okazji do polania wodą. Od wiadra można się wykupić podarunkiem w postaci słodyczy lub pisanki, ale mokra panna, to panna, która ma powodzenie, więc niewiele wiejskich dziewcząt chce się wykupywać. Większość wielkanocnych zwyczajów jest kultywowana w formie szczątkowej, symbolicznej. Wiadro wody zastąpiły buteleczki perfum a wystawne śniadanie - podzielone na cząstki jajko, ale tradycja wciąż jest żywa a wielkanocne baby, mazurki i pisanki pozostaną z pewnością w polskiej kulturze na długo.

			Lovetotravel Kontakt

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies